Doanh nghiệp thờ ơ với nhà ở xã hội

Hiện nay nhu cầu về nhà ở xã hội trong thị trường mua bán nhà đất là rất lớn, nhưng với nguồn cung ít ỏi bởi tâm lý không mặn mà gì với phân khúc này của các doanh nghiệp bất động sản

Theo dự báo, đến năm 2020 cả nước sẽ cần khoảng 1 triệu căn hộ cho người thu nhập thấp. Tuy nhiên, thực tế hiện nay mới chỉ đáp ứng được 1 vạn căn/năm. 

Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam cho biết, theo khảo sát mới nhất của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội thì năm 2011, cả nước có 1,6 triệu công nhân lao động thì có đến 90% phải đi thuê nhà.  Chất lượng nhà thuê do người dân tự xây rất thấp, chật hẹp, mật độ xây dựng dày, không đảm bảo an sinh xã hội, điều kiện sống, ảnh hưởng đến sức khỏe, năng suất lao động.

Nguồn cung thị trường nhà ở hiện tại chỉ mới đáp ứng được nhu cầu của một bộ phận dân cư có thu nhập khá trở lên. Còn nhà ở xã hội, nhà ở bình dân dành cho người có thu nhập thấp đô thị chưa đáp ứng được yêu cầu của đại bộ phận người dân.

Mặc dù nhu cầu của người thu nhập thấp về nhà ở là rất lớn, song với những diễn biến trên thị trường nhà đất hiện nay cho thấy, các doanh nghiệp bất động sản hầu như không quan tâm đến phân khúc nhà ở này,  bởi lẽ có quá nhiều bất cập mà các doanh nghiệp ngại đụng vào phân khúc này

Cụ thể đầu tư nhà ở xã hội sẽ nhận được ưu đãi về tiền sử dụng đất và việc lập, phê duyệt dự án sẽ được tiến hành nhanh chóng. "Nhưng vấn đề chính ở chỗ yếu tố "xã hội", ở đây được doanh nghiệp hiểu như là nhiệm vụ và trách nhiệm với các đối tượng chính sách xã hội. Vì vậy, bên cạnh việc giới hạn lợi nhuận 10% - một mức lợi nhuận "mong manh" rất dễ trở thành phi lợi nhuận thì việc phê duyệt dự án, giá thành, giá bán được thực hiện rất nghiêm ngặt. Điều này lý giải là khá nhiều đơn vị tham gia nhà ở xã hội là các doanh nghiệp có hoạt động thi công và sản xuất vật liệu xây dựng - nên một phần lợi nhuận có thể được chuyển sang cho các đơn vị cung cấp này

Để giải quyết được những vướng mắc còn tồn đọng của thị trường nhà ở thu nhập thấp, nhiều chuyên gia cho rằng nên nghiên cứu trích % GDP cho việc phát triển nhà ở, trong đó, có nhà ở cho người nghèo, đồng thời cần đẩy mạnh hơn nữa việc thực hiện các giải pháp căn cơ.

Bên cạnh đó, để tăng nhanh nguồn cung nhà ở cho người thu nhập thấp, cũng cần có sự thay đổi về phương thức đầu tư nhà ở xã hội hiện nay, ví dụ như có thể áp dụng theo cơ chế thị trường. Theo đó, Nhà nước sẽ xóa bỏ các ưu đãi cho chủ đầu tư hiện nay mà chỉ tập trung hỗ trợ trực tiếp cho người mua nhà. Và doanh nghiệp khi thực hiện đầu tư dự án nhà ở xã hội cũng giống như nhà ở thương mại, nhưng phải dành tỷ lệ từ 20 – 50% tùy theo từng dự án để xây nhà ở giá rẻ. Có như vậy thì doanh nghiệp mới mặn mà với các dự án nhà ở xã hội và người nghèo mới có cơ hội sở hữu nhà giá thấp.